PRZYPOMNIENIE I ZARZĄDZENIE METROPOLITY LUBELSKIEGO
W SPRAWIE MAŁŻEŃSTW OSÓB O RÓŻNEJ PRZYNALEŻNOŚCI WYZNANIOWEJ I RELIGIJNEJ

Lublin, 1 czerwca 2006 r.  -  Nr 477/Gł/2006  -  abp Józef Życiński

W ostatnich latach, w związku z większą migracją ludności, coraz częściej w naszych parafiach mają miejsce celebracje zawarcia małżeństwa przez katolików z osobami ochrzczonymi, należącymi do innych Kościołów i wspólnot kościelnych oraz z osobami nie ochrzczonymi. Oczekując na wypracowanie nowych norm w dialogu ekumenicznym i międzyreligijnym przypominam obowiązujące normy, zawarte w dokumentach Kościoła powszechnego oraz Konferencji Episkopatu Polski oraz ich aplikację dla praktyki duszpasterskiej w Kościele lubelskim.

Papieska Rada ds. Jedności Chrześcijan w Dyrektorium dotyczącym aplikacji zasad i norm dotyczących ekumenizmu z dnia 25 marca 1993 r. w odniesieniu do celebracji w Kościele katolickim małżeństw mieszanych (tzn. katolika z osobą ochrzczoną, ale niekatolikiem), postanowiła: „Ponieważ mogą się pojawić pewne problemy dotyczące udziału w Eucharystii, ze względu na obecność świadków lub zaproszonych na uroczystość niekatolików, małżeństwo mieszane, sprawowane zgodnie z formą katolicką, odbywa się na ogół poza liturgią eucharystyczną. Niemniej dla słusznych powodów biskup diecezjalny może pozwolić na sprawowanie Eucharystii. W tym ostatnim przypadku decyzję o dopuszczeniu, lub nie, niekatolickiej strony małżeństwa do komunii eucharystycznej winno się podjąć zgodnie z ogólnymi normami istniejącymi w tej dziedzinie, zarówno w odniesieniu do chrześcijan wschodnich, jak też do innych chrześcijan, uwzględniając przy tym tę szczególną sytuację przyjmowania sakramentu małżeństwa chrześcijańskiego przez dwie osoby ochrzczone.” (nr 159, por. także: Obrzędy sakramentu małżeństwa dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 2005, nr 36)

Ponadto Konferencja Episkopatu Polski w Instrukcji w sprawie duszpasterstwa małżeństw o różnej przynależności kościelnej z dnia 14 marca 1987 r. postanowiła, że Jeśli strona niekatolicka pragnie pozostać w swojej wierze i chce zawrzeć związek małżeński w Kościele katolickim, należy, po otrzymaniu od ordynariusza miejsca zezwolenia, pobłogosławić związek małżeński Jeśli druga strona jest wyznania prawosławnego, ślub może się odbyć podczas Mszy św. i oboje nupturienci, o ile są w stanie laski uświęcającej, mogą przystąpić do Komunii św. bez specjalnego pozwolenia ordynariusza; jeśli druga strona należy do innego wyznania, konieczne jest pozwolenie biskupa diecezjalnego, by ślub mógł się odbyć podczas Mszy św. W obrzędzie ślubnym małżeństwa o różnej przynależności kościelnej dozwolony jest, bez specjalnego pozwolenia ordynariusza miejsca, udział duszpasterza niekatolickiego, ograniczający się jednak do czytania Pisma św. i do ewentualnego przemówienia, jeśli duszpasterz katolicki uzna, że nie wywoła to zgorszenia parafian; zabronione jest, aby asystujący duchowny katolicki i niekatolicki stosowali równocześnie własny obrzęd i pytali o wyrażenie zgody strony; zabrania się również stosowania innego religijnego zawarcia tegoż małżeństwa w celu wyrażenia lub odnowienia zgody małżeńskiej” (nr 6 f).

Przypominając powyższe normy oraz biorąc pod uwagę sytuację społeczną i religijną archidiecezji lubelskiej zezwalam, aby wszystkie małżeństwa mieszane wyznaniowo (tzn. zawierane przez dwie osoby ochrzczone, z których tylko jedna należy do Kościoła katolickiego), zawierane na terenie archidiecezji lubelskiej, były celebrowane podczas Mszy św. W sytuacjach wątpliwych duszpasterze winni zwrócić się do Kancelarii Kurii Metropolitalnej.

Przypominam jednocześnie o konieczności uzyskania zezwolenia na zawarcie takiego małżeństwa (kan. 1124 KPK; prośba - formularz nr 12 b), po uprzednim złożeniu przez nupturientów oświadczeń wymaganych przez kan. 1125 KPK (formularz nr 4).

W przypadku zawierania przez katolika małżeństwa z osobą me ochrzczoną, po uzyskaniu dyspensy od przeszkody różnicy religu (kan. 1086 KPK; prośba - formularz nr 12 a), po uprzednim złożeniu przez nupturientów oświadczeń wymaganych przez kan. 1125 KPK (formularz nr 4), należy zachować obrzęd zawarcia małżeństwa poza Mszą św., zawarty w księdze liturgicznej: Obrzędy sakramentu małżeństwa dostosowane do zwyczajów diecezji polskich (Katowice 2005, rozdział III).

Zachęcam narzeczonych, małżonków, ich bliskich oraz duszpasterzy do wsłuchania się w refleksję Ojca Świętego Benedykta XVI wypowiedzianą w czasie spotkania ekumenicznego w Warszawie w dniu 25 maja 2006 r., w której o zawarciu małżeństwa w kontekście międzywyznaniowym powiedział, że jest to: „decyzja trudna, niosąca różnego rodzaju ryzyko, zarówno dla wytrwania w wierze i budowania w przyszłości porządku rodzinnego, jak i dla stworzenia klimatu jedności rodziny, a także dogodnych warunków duchowego wzrostu dzieci”. Stwierdził On następnie: „Może jednak - właśnie dzięki tworzeniu w szerszej skali ekumenicznego dialogu jedności - taka decyzja zapoczątkuje w praktyce swego rodzaju laboratorium jedności. ”

Wszystkim przygotowującym się do małżeństwa, ich rodzinom i duszpasterzom błogosławię, wzywając wstawiennictwa Matki Bożej Królowej Rodzin.


 + Józef Życiński
Arcybiskup Metropolita Lubelski